Yönlendirilebilir Yatay Sondaj

Yönlendirilebilir Yatay Sondaj Tekniği

Yatay Sondaj Yöntemi kazı yapılmadan yeraltına boru döşeme metodudur. Özellikle yerleşim alanları ve ulaşım hatlarındaki gmeşhurk akışın süreklilığının önemli olduğu mahallerde, açma kapama yöntemi ile yapılması olası olmayan her türlü iletim hattı inşaatında sorunsuz ve ekonomik çözüm sağlayan yatay sondaj tekniğinin farklı tatbik şekilleri bulunmaktadır;

Yatay Sondaj BORU SÜRME/ÇAKMA

Geniş çaplı çelik boruları helezonlu boru sürme/çakma yöntemi ile hat üzerinde kazı yapmadan yer dibine alıyoruz. Açılan şaft içerisine indirilen makine ve ekipmanlar ile boruları üstten kazı yapmadan giriş ve çıkış noktaları arasında yatay olarak iterek maliyet ve zaman tasarrufu sağlıyor.

Yatay Sondaj Sistem Yöntemi

Yatay Sondaj teknolojisinin en hızlı ve modern çalışma şekli olan yönlendirilebilir yatay sondaj yöntemi , karayolu , demiryolu ,içme suyu , kanalizasyon , komünikasyon hatları elektrik hatları ,telekominikasyon , şehirlerin yer altı planlamaları vb. çalışmalarda kullanılan en yaygın ve rahat yöntemdir.Bu yöntemin güzelliği şehir hayatını , trafiği , çevreyi olumsuz yönde etkileyecek bir konum yoktur. Gayet sessiz ve sakin bir çalışma yapılıp , çevreyi korumuş olan bir yöntemdir.

Bu sistem ile kilometrelerce hatlar çekilebilir. Demiryolu altlarından geçiş , otoyol altlarından geçiş ,şehir merkezlerine pak su hattı , kanalizasyon hattı, doğalgaz hattı , elektrik hatları sathi kazı yapılmadan yapılır. Çevreyi ve yaşam koşullarını etkilemeden hizmet verilir.

Yatay delgi teknolojisinde Boru sürme, boru itme veya boring denilen ilkel yatay delgi metodları yerine kullanılan ve dünyadaki en ileri kazısız geçiş sistemi olan Yönlendirilebilir Yatay Sondaj Sistemi maliyetlerin yüksek olduğu karayolu, demiryolu ve dere yatağı altından boru ve kablo döşeme çalışmalarında, özellikle şehir içi tatbik projelerinde kullanılmak üzere tasarlanmıştır.

Yatay Sondaj  Kullanım Alanları aşağıdaki gibidir.

Demiryolu geçişleri
Havaalanı geçişleri
Göl veya nehir geçişleri
Bina, fabrika, Şantiye geçişleri,
Park yada bahçe geçişleri
Kanal ve kanalet geçişleri
Kaldırım altı geçişlerde

Helezonlu Yatay Sondaj

Helezonlu Yatay Delgi Metodu ile Boru Sürme (Boring)

Boring yöntemi helezonlu yatay delgi ile 600 mm – 1600 mm çapları içinde çelik boru sürme işlemidir. Bu metotla her türlü otoyol,karayolu, demiryolu geçişleri sağlanır. Kılıf çelik boru gerektiren hatlarda helezonlu delme ve boşaltma metodu ile çalışan kendi imalatımız olan ve satışını da gerçekleştirdiğimiz OYS Serisi yatay boru sürme makineleri kullanılmaktadır.

Boring Yöntemi, helezonlu yatay sondaj delgi sondaj ile 650 mm – 1600 mm çapları içinde çelik boru sürme işlemidir.

Giriş çıkış noktaları belirlenip hat süresince gerekli topografik ölçümler ve arazi çalışmaları yapılarak hat çizgisi oluşturulur. Şaft ve tünel kazısı esnasında çıkabilecek engeller (su, telekomünikasyon, kanalizasyon, elektrik enerji transmisyon şebekeleri) kontrol edilir ve gerekli ise deplaseler yapılarak geçiş kotu belirlenir.

Yatay Delgi da Kullanılacak makine ebatlarına, boru çapına ve geçiş kotuna bakılırsa hazırlanmış projeye müsait ebatlarda (OYS- 42, OYS – 60 için ortalama 11,50m uzunlukta ve 4,00m kalınlığında) şaftın hafriyatının katılımının arkasından kalıplar kurulur, donatılar hazırlanmış olur, sırt betonu ve taban betonu atılır. Gerekirse yan perde duvarları yapılır.İş güvenilirği açısından korku olmadığı sürece perde duvarların yatay sondaj çalışmasına bir katkısı yoktur.

Makine yürüme rayları uygun vinç ile baca içine indirilerek, taban betonu üzerine yerleştirilir. Yatay Delgivda adım atma rayları delme eksenine nazaran ayarlanır. Rayın orta ekseni delme ekseni ile çakıştırılır.

6m uzunluğunda ve yeterli kalınlıkta (çapın en az %1 genişliğinde) olan çelik boru içine müsait helezon yerleştirilir (1200 mm boru için minimum 12 mm et kalınlığı). Boru, helezon ile denge noktası belirlenerek vinç yardımı ile emin bir halde kaldırılır ve bacaya indirilir. Yatay Delgi da helezonun bağlantı soketi makinenin çevirme yuvasına yerleştirilir. Sabitleme pimi ve kopilyası takılır. Helezon makineye bağlandıktan sonrasında sürelecek olan boru makinenin itici tamponuna dayanır. Borunun uç tarafı delme başlangıç noktasına kadar makinenin itme mekanizması kullanılarak sürülür ve delici uç başlangıç noktasına yerleştirilir. Delme işlemi başlatılır.

Yatay Delgi da helezon, sonuna kadar gittikten sonrasında dönme hareketi durdurulur. Makine, boru boyu kadar geri çekilir ve yeniden içinde helezon olan öteki boru indirilir. Kaynak edilerek muamele hat bitene kadar devam eder. Bu esnada muayyen aralıklarla boru içine girilerek doğrultu ve eğim kontrolleri yapılır ve hat tamamlanır.

Boru Sürme

Auger boring kazısız geçiş alternatiflerinden biridir. Diğer sistemlerle karşılaştırıldığında diğerlerinden çok daha eski bir yöntemdir. Temel olarak giriş ve çıkış noktalarına açılan çukurların birinden diğerine yatay olarak açılan tünelin içine boru itilmesiyle uygulanır. Bu yöntemle genellikle çelik ve beton borular kullanılsa da beton borular kullanımını her geçen gün yitirmekte ve yerini çelik borulara bırakmaktadır.

Boru sürme/çakma ya da auger boring yöntemini kılavuzlanmış (guided auger boring) ve kılavuzlanmamış (unguided auger boring) olmak üzere ikiye ayırabiliriz.

Kılavuzlanmamış yöntem en eski bilinen sistemlerden biridir. Öncelikle giriş noktasına makinenin ve ekipmanların sığabileceği bir şarf açılır. Şaft yeri için bir mani yoksa genellikle makine boyunun 2 katı olarak açılır. Bunun sebebi makinenin, yeraltına süreceği borunun arkasına yerleştirilecek olmasıdır. Yani diziliş sırası tünel aynası önünden itibaren boru (helezonlar içinde), makine ve dayanma duvarı olacak şekilde ayarlanır. Şaft dışında boruların içerisine yerleştirilen helezonlar boru yer altına sürüldükçe oluşan hafriyatı boru boyunca içeriden taşır ve makinenin ön tarafında bulunan deşarj boşluğundan çukura atarak biriktirir.

Biriken bu hafriyat konveyörler ile şart dışına taşınır. En öndeki helezonun önünde delgi başlığı yer alır. Zemine ilk temas eden ekipman budur. Aynı zamanda üzerindeki kırıcı ve öğütücü elmaslar sayesinde zemini parçalar ve borunun ilerleyebilmesi için boşluk yaratır. Öğütülen bu zemin parçaları bir taraftan helezonlar sayesinde geriye giriş şaftına taşınırken helezonları dışındaki çelik boru bir yandan açılan bu boşluğa sürülür. Bu boru sürme/itme işini şafttaki makineye bağlı çalışan pistonlar gerçekleştirir.

Her projede uygulanan itme kuvveti sürülen borunun çapı ve zeminin yapısına göre değişiklik gösterir. Elzem durumlarda boru dışından sürtünmeyi azaltıcı, kayganlaştırıcı kimyasallar verilebilir. Deltek 840 ton itme gücüne sahip ekipmaları ile 72” (~1830mm) çapa kadar boruları auger boring yöntemiyle yer altına alabilmektedir.

Boru çapının 2000mm sınırını aşması ile auger boring yöntemi avantajını kaybetmeye başlar. Bu durumda itme pistonları aynı görevine devam eder. Ancak kazma ve delme işi klasik tünel kazılarında olduğu gibi iş makineleri ile yapılır. Bu sayede zaman ve maliyet tasarrufu yapılır.

Kılavuzlanmış boru sürme yönteminde boru hattı daha önceden koordinatları belirlenmiş bir yörünge boyunca zemine sürülür. Bu iş için öncelikle bir kılavuz delgi yapılır. Sonrasında delgi başlığı, helezonlar ve makine bu kılavuza bağlanır. Bu sayede delginin istenenden farklı bir doğrultuda ilerlemesi önlenmiş olur. Kılavuzlanmış boru sürme imalatları genellikle cazibeli atık su ve kanalizasyon hatlarında kullanılmaktadır.

Boru İtme

Çelik borularda fazlaca uygulama olan Boru İtme Auger Boring yöntemi 400 mm 2400 mm çap aralığında  uygulanmaktadır. Dizel tahrikli motordan tork gücünü alarak burgulu tijleri ile zeminde delme  işlemi yapmaktadır. Burgu dizaynı kuyu içindeki malzemeyi temizlemektedir.

Delgi sürecinin ardından keson boru delinen zemin içerisine sürülür ve bu durum her 40cm de bir tekrarlanarak  uygulama tamamlanır.

Kuru delme yapılır, bentonit ve su gerelmez.Yol, nehir, demiryolu geçişlerinde eş zamanlı delgi ve boru itme methodu ile üst yapıda hasarsızlık garantisi, yüzey  engellerinden etkilenmez,değişken zemin koşullarında delgi yapılabilir.

Boru Patlatma – Boru Yenileme

Kazısız Mevcut Boru Hattı Patlatma ve Yenileme (Pipe bursting)

Pipe bursting (Boru Yenileme) ;boruların mevcut boru hattını fiziksel olarak kaldırmadan, aynı boru hattındaki mevcut boru hatlarını değiştirmek için kullanılan kazısız yöntemlerdir.

Bir boruyu değiştirmek için mevcut hizalamayı kullanarak ve eski boruyu bölerek yenileme işlemidir. Ayrıca mevcut boru çapını limitler dahilinde bir büyük boru çapı ile yenileyerek boru hattının kapasitesini artırmak için de kullanılabilir.

Boru patlatma ; pik, asbestli çimento, beton ve dökme demir gibi kırılgan boruları, ana borunun içinden, mevcut boruyu parçalamak için bir statik veya dinamik patlama kafasını ve bazen de patlama kafasına  yerleştirilmiş bir genişletme konisini çekerek değiştirmek için kullanılır. Parçaları dışa doğru çevreleyen zemine. Eş zamanlı olarak, patlama kafasının arkasına bağlı yeni bir boruyu, orijinal boru ile aynı hizada kurulur.

Boru yarma, çelik, duktil ve plastik gibi sünek boruları, kesici bıçakları olan bir iç kafa kullanarak uzunlukları boyunca parçalara bölerek değiştirmek için kullanılır. Boru patlamasında olduğu gibi, kesme kafasının arkasına bağlı yeni bir boruyu orijinal boru ile aynı hizada kurulur.

Üç boru patlatma yöntemi vardır: pnömatik, hidrolik ve statik çekme. Aralarındaki fark, enerji kaynağında ve eski boruyu kırma yöntemindedir. Pnömatik ve hidrolik yöntemler eski boruyu kırmak

için dinamik kuvvet kullanırken ,statik çekme işlemi sabit bir çekme kuvveti kullanır. Spesifik bir yöntemin seçimi, zemin koşullarına, yeraltı suyu koşullarına,çekilecek boru çapına, yeni borunun tipine, mevcut boru hattının yapısına, boru hattının derinliğine ve uygun ekipmanların bulunabilirliğine bağlıdır.